Album Maksa i Aleksandra Gierymskich
Zda się, że mu zimno być musi, że drży stojąc od tak dawna tu, gdzie wiatry dmą, gdzie deszcze nierzadko padają. Jest zbity, zmordowany, a korona kolczasta głowę mu gniecie.
»
«Patrząc — dodaje niżej — na ten wymowny utwór wyobraźni ludu, opartej na wierze naiwnej, pomyślałem:
Oto Bóg chrześcijan!
Gdy kto płacze, niech idzie zobaczyć, jak jego pan cierpi, a to z pewnością mu ulży.
»
Cały ten ustęp pokazuje wyraźnie, że Maks Gierymski nie tylko wierzył w potrzebę religii, ale nadto umiał uszanować artystę, który pod jej wpływem tworzył.
Warunkiem jednak koniecznym dla niego była szczerość wiary.
«Arystokracja — pisze on do Kaźmierza Epplera — dla odróżnienia się od ludu, nie tego, co za pługiem chodzi, lecz tego, który książki czyta i książki pisze, trzyma się
księdza, chodzi do kościoła i spowiada się. Tymczasem każdy ten pan wzięty z flanku i przyparty do muru przyznaje się, że drwi sobie z sutanny.
Wierzyć w to, w co chłopek wierzy, to ich nie upokarza, gdyż pomiędzy nimi a nim żadnej nie ma wspólności, lecz nie wierzyć i tym samym być jednego zdania z tymi, którzy im się
równają i nieraz podbijają, to się nie godzi. Stąd według nich myśleć i rozumować, a co ważniejsze, wątpić o rzeczach religii jest w najgorszym tonie.
»
Człowiek, który rzeczy widział tak jasno, a życie czuł tak głęboko, nie mógł być w sprzeczności z samym sobą.
Musiało mu nieraz przychodzić na myśl, choćby tylko pod wpływem uwag lub zapytań z zewnątrz, czy to uczucie, którego tyle rozlewa się wszędzie naokoło niego, które ma swoją
rację, swoją siłę i swoją stronę poetyczną, może mieć dzisiaj swoją sztukę lub nie?
Czy on albo inny jaki artysta mniej naiwny niż ów «rzeźbiarz wiejski z Tyrolu mógłby stworzyć dzieło sztuki, dzieło poczęte w szczerości ducha i skończone pod względem
artystycznym?
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 Nastepna>>